مصاحبه اختصاصی آیفیلم با زین بیخا، خواننده مسلمان مشهور آفریقای جنوبی
آیفیلم: به نام خدا. سلام به همگی و با تشکر از شما برای همراهی با ما در یک مصاحبه دیگه مهمان امروز ما، آقای زین بیخا، خواننده مسلمان از کشور آفریقای جنوبی هستن که صدای ایشون طرفدارای زیادیو در اقصی نقاط جهان به خود جلب کرده. سلام زین، خوش آمدی و برای وقتی که گذاشتی ممنونم.
زین: با تشکر از شما برای دعوت من به برنامتون، بسیار مفتخرم و از شما سپاسگزارم.
آیفیلم: لطفا در مورد خودت برامون بگو.
زین: الحمدالله، من اهل شهر ژوهانزبورگ در آفریقای جنوبی هستم. سال های زیادیه که ترانه می خونم و آهنگ می نویسم، از حدود بیست سال قبل تا الان و به لطف خدا زمان زیادیه که در این حرفه هستم. و همونطور که میدونید من در آفریقای جنوبی به دنیا آمده، پرورش یافتم و همینجا بزرگ شدم. همیشه از خوندن لذت می‌بردم، و از وقتی تو مدرسه تحصیل می کردم همیشه از نوشتن آهنگ لذت می‌بردم. و خوشحالم که خدا طی بیست سال گذشته این شانس رو بهم داده. من آهنگهای زیادی ساختم و این کار بهم اجازه داد تا سفر کنم و افراد زیادی رو ببینم.
آیفیلم: شما در زمینه هنر و موسیقی بیشتر از بیست ساله که فعال هستید، ولی فقط در سالهای اخیره که به سرعت در میان جوانان مشهور شدید، فکر می کنید دلیل این موضوع چیه؟
زین: فکر می کنم دلایل متعددی داشته باشه، شاید چون اخیرا ترانه‌ها بیشتر در دسترس هستند. به نظرم این به خاطر تکنولوژیه، الحمدالله ترانه ها می تونند به راحتی در تمام دنیا در دسترس قرار بگیرن، و البته فکر می کنم که سبک "نشید" یا موسیقی اسلامی محبوبیت بسیار زیادی در زمان ما کسب کرده. به علاوه به نظرم سومین دلیل می تونه سفرهای خیلی زیاد من باشه، که باعث شده ترانه هام خیلی محبوب تر بشن. در ضمن همونطور که می دونید تا حالا با هنرمندان زیادی در اقصی نقاط جهان کار کردم. و خدا رو شکر، این موضوع بهم کمک کرده. و همانطور که می دونید، فکر می کنم در ابتدای مسیر موسیقی اسلامی، به خصوص به زبان انگلیسی هستیم. البته موسیقی اسلامی سنتی در زبان عربی خیلی قویه و همینطور به زبان اردو و یا خیلی از زبانهای متفاوت دیگه. ولی به نظرم در زبان انگلیسی هنوز نسبتا جدیده. بنابراین فکر می کنم ما سالهای زیاد دیگری پیش رو داریم تا شاهد رشد این سبک موسیقی باشیم.
آیفیلم: در مورد "نشید" صحبت کردی، لطفا می تونید برای ما بگید که "نشید" چیه؟ "داوود وارنزبی" در این مورد برامون توضیحاتی داده و ما دوست داریم نظر شما رو هم بشنویم.
زین: این یک سوال فوق العادست (به به، چه سوال خوبی). فکر می کنم این اسمی باشه که روی ترانه هایی که ما می خونیم گذاشتن. با این حال فکر نمی کنم که این توضیح خوبی باشه،
چون به نظرم "نشید" در لغت به معنای ترانه‌ی معنوی باشه، یا ترانه ای سنتی که در مدح خدا یا پیامبر سروده شده. با این وجود مطمئن نیستم که بشه اسم کاری که ما می کنیم رو "نشید" گذاشت. هرچند اینها هم چیزی شبیه نشید هستن، ولی ترانه های ما به نوعی متحول شدن. اینها بیشتر به زبان انگلیسی هستن و ملودیهای بسیار مدرنی دارن. بعضی وقتها ما از سازهای کوبه‌ای یا سایر آلات موسیقی استفاده می کنیم، بنابراین این اسمی که روش گذاشتن خیلی چیزها رو شامل میشه. ولی من هنوز فکر می کنم در واقع یک "نشید" هر ترانه‌ای باشه که دلها رو به سمت خوبی هدایت کنه؛ به سمت یاد خدا، به سمت یادکردن از بهترین مخلوق خدا که پیامبر (ص) باشه. ولی همینطور که می دونید، مثلا میشه ترانه‌ای در مورد مادر خوند؛ ترانه‌ای در مورد توجه به پدر و مادر، ترانه‌ای در مورد کسانی که شانس کمتری داشتن، مثل بچه‌های یتیم. تا وقتی که ترانه در مورد این باشه که انسان بهتری بشیم، فکر می کنم ترانه خوبیه و به نظرم میشه اسمش رو "نشید" گذاشت.
آیفیلم: به عنوان یک خواننده و آهنگساز مسلمان، فکر میکنی چطور می تونی الهام‌بخش نسل جدید باشی؟
زین: سوال خوبیه. فکر می کنم موسیقی ابزاری فوق‌العاده برای جووناست.
به نظرم موسیقی زبانیه که جوانان عاشقشن و ازش الهام میگیرن.
فکر می کنم هرچی سن شما بیشتر میشه، اهمیت موسیقی تو زندگیتون کمتر میشه،
چون شما خودتون رشد می کنید، بچه دار میشید و خانواده تشکیل میدید.
شما با توجه به شغلتون و روحیاتتون رشد می کنید،
ولی من فکر میکنم وقتی جوونید، بخصوص در زمان نوجوانی
موسیقی شما رو در اجتماع توصیف می کنه، موسیقی میگه که اونها چه کسی هستن، و چه چیزایی تو سرشونه؛
پس فرهنگ موسیقی "پاپ" تاثیر زیادی روی جوانان میگذاره،
بنابراین فکر می کنم میشه از موسیقی به عنوان یک وسیله، ولی با سبک خودتون و برای انتقال پیام خاص خودتون استفاده کنید.
پیامی که خوبه و قابل توجه باشه.
بذارید با واقعیت روبرو بشیم، واقعا انواع و اقسام موسیقی در جامعه وجود داره،
که بعضی از اونها برای بچه‌هامون خوب نیستن و بعضی وقتا ممکنه پیامهای بدی داشته باشن.
بنابراین باید استفاده از رسانه، استفاده از رسانه‌ای مثل موسیقی و سبک "پاپ" رو فرصتی بدونیم برای لینکه از همه اونها استفاده و پیامی رو منتشر کنیم؛
پیام عشق و صلح، و پیام تبدیل شدن به انسانی بهتر؛
و با استفاده از اون به امید خدا می تونیم دنیا رو تغییر بدیم.
من فکر می کنم همه دوست دارن به ترانه‌ای خوب گوش کنن.
موسیقی می تونه بالاتر از تمامی موانع ملی و نژادی باشه.
همین حقیقت که الحمدالله من امروز از این سر دنیا با شما صحبت می کنم،
خودش نشون دهنده‌ی قدرت موسیقیه.
آیفیلم: شما با خوانندگان مسلمان فوق‌العاده‌ای همکاری کردید، کسانی مثل یوسف اسلام و داود وارنزبی.
فکر می کنی این همکاریهای متقابل می تونن روی کار شما تاثیر بذارن؟
آیا اونها سبکی که شما برای ارائه موسیقیت دارید رو بهتر کردن؟
زین: بله، فکر می کنم بدون شک بهم کمک کردن،
چون ما هر کدوم روش منحصر به فرد خودمون رو داریم و همینطور مخاطب خودمون رو.
و وقتی با هنرمند دیگه ای همکاری می کنید، به نظرم کمک می کنه تا به مخاطبان همدیگه دسترسی پیدا کنید.
ولی واقعا این چندان برام قابل توجه نیست، چیزی که برام اهمیت بیشتری داره اینه که هنرمندی رو ملاقات می کنم که برام قابل تحسینه.
و من واقعا خوشحالم از اینکه طی این همکاریها می تونیم خلاقیت خودمون رو با هم ترکیب کنیم.
برای مثال وقتی که من خیلی وقت پیش در سال 1999 داوود رو ملاقات کردم،
در آفریقای جنوبی داشتم روی چند ترانه کار می کردم و اون هم در کانادا داشت روی چند ترانه کار می کرد.
ما در جاهای متفاوتی از جهان بودیم و من در مورد ایشون شنیده بودم و ترانه‌هاش رو می شناختم.
وقتی ما همدیگه رو دیدیم، انگار که همه‌ی عمر همدیگه رو می شناختیم.
و الحمدالله وقتی با هم ترانه می خونیم، صداهامون به خوبی با هم تلفیق میشه.
پس به نظرم وقتی با هنرمند دیگه ای همکاری می کنم،...
و البته یوسف اسلام که استاد ما بودن.
میدونید که ایشون سوپراستار فوق‌العاده‌ای بودن که از دهه‌ی 60 زندگیش به جریان محبوب اون زمان پشت کرد و اسلام آورد.
اینکه تونستیم چنین هنرمند ممتازی رو ملاقات کنیم، برای ما واقعا عالی بود.
و حتی همکاریهای دیگه‌ای که با ناتان دین داشتم، و با خیلی از هنرمندای دیگه هم روی یک صحنه برنامه اجرا کردم.
این باعث افتخار منه که با اونها بودم و ترانه و خلاقیتم رو باهاشون شریک شدم.
آیفیلم: آلبومهای شما همیشه بین پرفروشترینها در بین هنرمندان مسلمان بوده. چطور از این محبوبیت در راستای ترویج اسلام استفاده می کنید؟
زین: فکر می کنم با هر موفقیتی که خدا به شما میده، مسولیت مهمی هم بر دوش شما قرار می گیره،
و بعضی وقتها این ترسناکه چون من اینجا توی خونه‌ام نشستم و چند خط شعر می نویسم،
و بعد ناگهان، اگه من اون رو منتشر کنم، در دسترس بچه‌ها و جوونا در اقصی نقاط جهان قرار می گیره.
با خودم فکر میکنم اگر پیام درستی در اون نذارم چی؟
حتی وقتهایی که برای اجرا می رم، مسوولیت زیادی بر دوش منه،
چون مردم تو رو الگوی خودشون می دونن و همین موجب احساس مسوولیت میشه.
بنابراین، خدا رو شکر این چیز خوبیه، اما مسوولیت هم در کنارش هست.
ولی برگردیم به سوال شما، فکر می کنم در جهان امروز با توجه به تفکرات منفی گسترده‌ای که در مورد اسلام ایجاد کردن، سوءتفاهم های زیادی به وجود اومده.
فکر می کنم با استفاده از موسیقی میشه از این شکاف‌ها عبور کرد،
و اون رو به مردم ارائه کرد، به مردمی که ممکنه بگن: من نمیدونستم که اسلام هم موسیقی یا فرهنگ موسیقی داره.
ما می تونیم از این رسانه برای اولین بار و در وحله‌ی نخست برای از بین بردن تصورات غلط درباره‌ی اسلام استفاده کنیم و واقعا سعی کنیم مردم رو با اسلام آشنا کنیم، به امید خدا.
من نتیجه این کار رو دیدم و بازخوردهای زیادی گرفتم.
افرادی مثل داوود و یوسف اسلام، تمام هنرمندان، کسانی که تازه اسلام آوردن یا حتی کسانی که اعتقادات متفاوتی دارن،
همه‌ی اونها موسیقی رو مفید می دونن و خدا رو شکر وقتی این جور داستانها رو می شنویم، احساس خوبی بهمون میده.
آیفیلم: آیا شما همه‌ی زندگیت رو صرف موسیقی کردی و یا فعالیتهای دیگه‌ای هم داری؟
زین: بله، من شغلی تمام وقت دارم و خدارو شکر می کنم که سالهای ساله که با پدرم کار می کنم.
ما در آفریقای جنوبی کسب و کار خودمون رو داریم و به همین خاطر، چون کار تمام وقت دارم از پس هزینه های زندگی بر میام.
و برای همین، الحمدالله می تونم درآمد موسیقی رو تنها برای امور خیریه صرف کنم.
بنابراین استودیوی زین بیخا که تمام آهنگها و کنسرتهای من رو تهیه می کنه و تمام چیزهای دیگه برای امور خیریه است.
ما سعی می کنیم در آفریقای جنوبی کارهای دیگه‌ای هم بکنیم، دو تا کلینیک داریم که به دلیل علاقه پدرم به حوزه‌ی سلامت بیشتر درمورد مراقبتهای پزشکی فعالیت می کنن. پدرم داروسازه و پزشکی طبیعی هم تدریس می کنه.
برای همین ما دو کلینیک در "کیپ تاون" داریم و برای کارهای خیریه با سازمانهای دیگه هم همکاری می کنیم.
به نظرم برام خوبه که زندگیم تعادل داشته باشه؛ شغل تمام وقت من حسابداریه، روزها کار می کنم و بعدش موسیقی سرگرمی منه.
به نظرم خیلی خوبه که زندگی تعادل داشته باشه و واقعا خوشحالم که این امتیاز رو دارم که می تونم اینکار رو انجام بدم.
هنرمندان زیادی رو می شناسم که واقعا مجبورن تمام وقت روی موسیقی کار کنند و گاهی اوقات این ممکنه خیلی سخت باشه.
آیفیلم: شما تقریبا سوال بعدی من رو هم جواب دادی، ولی باز هم اون رو می پرسم. شما به امور خیریه هم می پردازی، برای کمک به نیازمندان چیکار می کنی؟
زین: اول و از همه مهمتر از طریق استودیوی خودم، استودیوی من بعلاوه‌ی خیریه‌ی پدرم.
ما سعی می کنیم هر ماه کمک‌رسانی کنیم. همونطور که قبلا هم اشاره کردم ما دو تا کلینیک داریم؛ چند صندوق خیریه داریم و با خیریه های دیگه هم همکاری می کنیم، در ضمن در کمک به فجایع غیرمترقبه هم مشارکت داریم.
این فقط از صندوق شخصیمونه و راهیه برای کمک کردن.
ولی الحمدالله بیشتر کنسرتهای که در اونها شرکت می کنم و یا به نحوی در اونها اجرا دارم به منظور جمع‌آوری پول برای خیریه هستن.
من با خیلی از مراکز خیریه مثل Islamic Relief ، Human Appeal و Gift of the Givers همکاری نزدیکی دارم.
حتی وقتی روی صحنه می خونم، احساس می کنم با اجراهام تفاوتی ایجاد کرده و کمک می کنم برای پروژه‌های مهم پول جمع کنیم؛ به خصوص برای ایتام.
پیامبر ما هم یتیم بودند. به عنوان مسلمان، مسئله‌ی ایتام خیلی مهمه، من هم فکر می کنم حمایت کردن از ایتام خیلی برایم اهمیت داره.
به علاوه، من کارگاههای آموزشی در مدارس برگزار می کنم. به مدرسه میرم ، با بچه ها میشینم، با هم ترانه می خونیم؛ با هم صحبت می کنیم و اساساً سعی می کنیم از یکدیگر یاد بگیریم.
جوانان امروز با چالشهای بسیاری روبرو هستند و بزرگترین اونها مسئله‌ی هویته، این سوال که من کی هستم؟
در جهان امروز که همه چیز به سرعت تغییر می کنه، بچه ها با مسئله‌ی هویت و اینکه بتونن به خودشون افتخار کنن روبرو هستن و اینکه واقعا نخواهند مثل کس دیگه ای باشن؛ پس من کارگاههای آموزشی زیادی در ارتباط با ایجاد انگیزه و هویت برگزار می کنم.
برای همین با همه‌ی ترسهایی که گفتم، از خیریه تا کنسرتها، از کار شخصی‌ام تا کارگاههای آموزشی؛ هدا رو شکر میکنم که چنین فرصتهایی به من داده شده تا این کارها رو انجام بدم.
خدا واقعا به من لطف داشته؛ حتی با اینکه لیاقتش را ندارم، اما واقعا لطف او شامل حال من شده، الهی شکر.
آیفیلم: زبن، درخواستی ازت دارم، ممکنه به صورت زنده برامون بخونی؟
زین: یعنی همینطوری؟ بدون هیچ سازی؟
آیفیلم: هرجوری که دوست داری.
زین: ترانه‌ی خاصی مدنظرتون هست که بخواین بخونم؟
آیفیلم: هر چی که خودت انتخاب می کنی. من واقعا ترانه‌ی "زنی که دوستش دارم" رو دوست دارم، ولی شما اونو با داوود خوندی... درسته؟
زین: بله، فکر می کنم همینطور باشه... خب، می تونم "خدا می دونه" رو بخونم.
آیفیلم: "خدا می دونه"، بله اون هم عالیه. بسیار خب. هرکدوم رو که دوست داری بخون.
زین: اجازه بده فکر کنم... می خوای همینجوری بدون هیچ سازی، بدون موسیقی ترانه رو بخونم؟
آیفیلم: بله.
زین: بنابراین فکر می کنم "خدا می دونه" خوبه، چون با این ترانه به یاد داوود می افتم، من این ترانه را با اون خواندم و خاطرات خوبی رو برام زنده می کنه.
پس بسم‌الله
...
وقتی در این دنیا احساس تنهایی می کنی
و کسی نیست اشکهایت را پاک کند
فقط به خاطر بیاور، مهم نیست که کجایی
خدا می داند... خدا می داند
وقتی که بار سنگینی را حمل می کنی
و نمی دانی تا کجا می توانی ادامه دهی
با هر قدمی که در این مسیر برمی‌داری
خدا می داند... خدا می داند
مهم نیست چه باشد، درون یا بیرون
تنها یک چیز است که شکی در آن نیست
خدا می داند...خدا می داند
و هر آنچه در آسمان و زمین است
هر ستاره ای در تمام هستی
خدا می داند... خدا می داند
...
چند بیت کوتاه از این ترانه
آیفیلم: عالی، واقعا عالی بود. متشکرم. خیلی از شما ممنونم.
زین: خیلی ممنون.
آیفیلم: مطلب دیگری هست که بخواهید اضافه کنید؟
زین: خب، فکر میکنم مهمترین چیزی که دوست دارم بگم اینه که از شما برای حمایتتون تشکر می کنم و برای اینکه بهم فرصت این مصاحبه رو دادید... می دونید، واقعا سازمانها و شخصیتهایی مثل شما و همین مصاحبه‌ها هستن که باعث میشن ترانه‌های من منتشر بشن. از شما برای این ابتکار عمل و اینکه باهام تماس گرفتید سپاسگزارم.
آیفیلم: برای من هم مایه‌ی افتخار بود.
زین: می دونید که مهمترین چیزی که خدا از ما می خواد اینه که از فرصت زندگی در این جهان، بهترین استفاده رو ببریم.
ما نمی دونیم تا کی در این دنیا هستیم، ولی باید تا جایی که می تونیم روی زندگی انسانها تاثیر مثبت بذاریم،
کارهای خوب بکنیم، در انجام کارهایی هرچند کوچک ثابت‌قدم باشیم، حتما لازم نیست همیشه کارهای بزرگی باشند،
و به امید خدا سعی کنیم بهترین زندگی رو در راستای آماده شدن برای زندگی ابدیمون داشته باشیم.
عالی‌ترین خوشبختی اینه که در بهشت با خدا باشیم انشاالله.
آیفیلم: ازت بخاطر وقتی که گذاشتی و همراهیمون کردی سپاسگزارم، افتخار بزرگی بود و خدانگهدار.
* این گفت و گو از طریق اسکایپ توسط خانم فاطمه محمدی نژاد، خبرنگار آیفیلم انجام شد.
